Radioen

On air

9 bis 1  |  Nao - Wildflowers

play_arrow Live
100komma7.lu / Kultur

/ Die Schwarze Kiste

Die Schwarze Kiste

headphones

5 min

Lauschteren play_arrow

D'Tamara Trampe ass Filmmécherin an huet 1992 de Film "Die schwarze Kiste" gedréint. An deem Film schwätzt si mam Jochen Girke, deen an der DDR Oberstleutnant beim Ministerium für Staatssicherheit, och bekannt als StaSi, war. Hien huet psychologesch Techniken entwéckelt, déi Stasi Offizéier zur Folter am Verhéier oder bei normale Bierger benotzt hunn fir den sou genannte Feind vum Sozialismus ze zerstéieren. Am Film setzt d'Tamara Trampe, sech mam Jochen Girke un en Dësch. D'Stasi existéiert zënter 2 Joer net méi, dem Jochen Girke säi Liewen, e Koup Schiebelen. Si freet no senger Vergaangenheet, senger Kandheet, sengem Aarbechtsalldag. D'Tamar Trampe erkläert eis den Ausgangspunkt an hiert Ziel fir dëse Film:


Tamara Trampe: "Zudem ich ja bedroht worden bin, mein Kind sollte ins Kinderheim, und ich wollte schon wissen, was denkt so'n Kerl wenn er sowas lehrt, wie man jemanden bricht oder Angst einjagt? Wir haben angefangen, ich hab gesagt: ich muss erst einen Menschen kennen lernen, eh ich solche Fragen an ihn stelle. Muss wissen wie er aufgewachsen ist und so und es wurde ja gerne argumentéiert: wer solche Kinheit hat. Na da kann ich ja nur lachen, was gibt es für grässliche Kindheiten und die enden nicht dort. Und wenn sie sich erinnern am Schluss sitzt er da und das war eigentlich immer der Kampf, ich sollte, ich war die Authorität jetzt, die gewechselte Authorität und ich sollte ihn entschuldigen oder sowas. Und ich hab gesagt, darum geht's doch überhaupt nicht und das hat er nie verstanden und wir haben ihn jetzt gerade erlebt, es hat sich nichts geändert, leider."


An der Mëtt vum Film léisst d'Tamara Trampe de Jürgen Fuchs zu Wuert kommen. Hien gouf vum Jochen Girke verroden a wärend Méint verhéiert vun der Stasi. Hien beschreift, wei hie psychologesch gefoltert gouf. Dem Tamara Trampe ass et net nëmmen em d'Verstoe gaange mee och dorëms de Jochen Girke ze konfrontéieren, domadder wouzou seng Léier benotzt gouf.


Tamara Trampe "Misslungen ist eigentlich, dass wir eine gemeinsame Ebene finden. Dass er darüber nachdenkt was sie mit ihm eigentlich gemacht haben und was er zugelassen hat und wie er dann damit gearbeitet hat. Das hat ja nie stattgefunden, er hat ja bis zum Schluss hat er die Psychologie für gut eingesetzt und gegen Feinde die er nie getroffen hat. Das ist für einen Psychologen schwierig zu begräifen, ich hab eine ganze Ebene in mir einfach gelöscht, verdrängt vergessen wollen."


De Film mécht verständlech wéi en perfiden System kann existéiere wou Mënschen eng Iddi iwwert aner Mënsche stellen. Zousätzlech wollt ech vum Tamara Trampe wëssen, op si der Meenung ass, dass déi Riets Tendenzen am Oste vun Däitschland vläicht en Ierwe vun der DDR sinn:


Tamara Trampe: "Nein, nein, sondern weil sie übergangen worden sind. Weil wir ja eben die Zeit nicht gehabt haben uns mit unseren Sachen zu beschäftigen sondern sofort BRD séin mussten. Ausserdem schliessen sich allen rechten Bewegungen auf der ganzen Welt an. Polen, Ungarn, Tcheschien, Trump, dieser Clown.


Lara Bousch: Also vielleicht doch eher, dass der Osten Deutschlands Struktur ärmer ist, wéil er übergangen wurde? Und sozialer ungerecht?


Tamara Trampe: Ja, ich hab immer weniger verdient, méine Rente ist viel kleiner, was soll ich daran gerecht finden?"


Am Film an an der Diskussioun gëtt däitlech, dass vill vun deem wat an der DDR geschitt ass, bis haut nach net verschafft gouf. D'Tamara Trampe huet eis nach dëst Schlusswuert mat op den Wee ginn: "Ich würde nur sagen: Achtet auf euch selbst, die Seele zu verletzen ist viel schlimmer als ein Bein zu brechen."

Episoden

"Il est très important de s'imprégner de cette musique"

"Il est très important de s'imprégner de cette musique"

Amerikanesch Musek aus dem 20. Joerhonnert am Escher Conservatoire. Gershwin, Bernstein a Menotti op 2 Pianoen a Perkussioun, deels och mat Gesank.
headphones

8 min

play_arrow
Eng Invitatioun fir eng nei Vue op dem Bert Theis säi Wierk

Eng Invitatioun fir eng nei Vue op dem Bert Theis säi Wierk

De Collage als Basis fir kënschtlereschen Aktivismus am Raum
headphones

10 min

play_arrow
Out Of The Crowd 2025 - Impressiounen

Out Of The Crowd 2025 - Impressiounen

De Marc Clement an de Jeff Schinker schwätzen iwwer déi éischten ausverkaaften Editioun vum Festival.
headphones

13 min

play_arrow
Gilad Ashery | © Gilad Ashery

Gilad Ashery

Eis Paräis-Korrespondentin Lucie Wahl huet dee jonken israeelesche Kënschtler Gilad Ashery getraff.
headphones

11 min

play_arrow
E ganz familiäre Concert

E ganz familiäre Concert

Kammermuseksconcert an der Philharmonie mat fënnef Museker, déi sech all ganz gutt kennen, deels zanter méi wéi 20 Joer.
headphones

11 min

play_arrow

Los Bitchos um Out of The Crowd Festival

4 Fraen aus verschiddenen Ecker vun der Welt, déi sech zu London zesummefonnt hu fir ganz eklekteschen a psychedelesche Rock ze maachen.
headphones

5 min

play_arrow

Waffle Killers: Punk mat Live-Energie um Out of the Crowd

Um Out of the Crowd Festival beglécken och ëmmer eng Koppel local Bands d’Bün vun der Kulturfabrik. Dëst Joer sinn dat déi jonk Punk-Band Waffle Killers, an d’Hardcore Band.
headphones

6 min

play_arrow

“Ech sinn der Unbekannte Bekannte”

Den Anselme Pau huet een neien Album mat Filmmusek erausbruecht: "Hidden Scores"
headphones

12 min

play_arrow

Black Mirror

Mëttlerweil ass déi siwent Staffel vun der Serie op Netflix ze gesinn.
headphones

6 min

play_arrow
Cinder Well: Folkmusek aus Kalifornien

Cinder Well: Folkmusek aus Kalifornien

Déi amerikanesch Singer-Songwriterin Amelia Baker am Interview
headphones

10 min

play_arrow
Esch am Saxo-Sound

Esch am Saxo-Sound

Den éischte Saxofonsfestival zu Lëtzebuerg - wéi ass et gelaf?
headphones

7 min

play_arrow
"Toronto" vun der Elisabeth Benoit

"Toronto" vun der Elisabeth Benoit

Ee Roman iwwer de Fall Johnny-Depp-Amber-Heard
headphones

8 min

play_arrow
"Prima Facie" am Théâtre du Centaure | © Bohumil Kostohryz

"Prima Facie" am Théâtre du Centaure

Am Gespréich mat der Metteuse en scène Marja-Leena Junker an der Schauspillerin Céline Camara
headphones

20 min

play_arrow
"D'Chance säin eegent Land ze representéieren" | © GIE Luxembourg - Expo 2025 Osaka Ondrej Piry

"D'Chance säin eegent Land ze representéieren"

De Bouwechouer vum Stater Conservatoire ass aktuell op Concertstournée a Japan - wéi et leeft, verroden zwee vun de Jongen an den Dirigent Pit Nimax.
headphones

11 min

play_arrow
D'Coup de coeure vun der Militärmusek

D'Coup de coeure vun der Militärmusek

Enn Mäerz hu sech d'Lëtzebuerger Militärmusek, hiren Dirigent a Lieutenant Col. Jean-Claude Braun an een externt Team getraff, fir en neien Album opzehuelen.
headphones

8 min

play_arrow
LiteraTour

LiteraTour

D'Fest vum Buch an der Gemeng Beetebuerg fänkt Ouschterméindeg un.
headphones

21 min

play_arrow
Guy Rewenig - Goss | © Wikipedia / Cornischong

Guy Rewenig - Goss

De Roman, dee bei Guy Binsfeld publizéiert gouf, ass fir de Servais-Präis 2025 nominéiert.
headphones

12 min

play_arrow
Interview mam Wang Bing | © Michel Delage

Interview mam Wang Bing

E Gespréich mam chineeseschen Dokumentarist Wang Bing iwwer seng Youth-Trilogie
headphones

12 min

play_arrow
Net nëmme Bayreuth an New York, och Lëtzebuerg ass an hirem Agenda | © Dagmar Hesse

Net nëmme Bayreuth an New York, och Lëtzebuerg ass an hirem Agenda

Zwou Premièrë fir d'Edith Haller: éischten Optrëtt mat engem Jugendorchester an éischte Concert zu Lëtzebuerg
headphones

8 min

play_arrow
Festival du Livre zu Paräis | © Max Tholl

Festival du Livre zu Paräis

De Weekend war zu Paräis de Festival du Livre, déi gréisste Bicherfoire am Hexagon. Eise Paräisser Korrespondent Max Tholl war de Samschdeg um Festival ënnerwee an ass hei och engem Lëtzebuerger Literat begéint.
headphones

6 min

play_arrow